ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΛΙΑΣ - Αμαρτολόγιο

Το 2007 κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή του Γ.Τ. ΑΜΑΡΤΟΛΟΓΙΟ. Εδώ ο ποιητής αναζητά την αλήθεια του μέσα από κόκκους ποίησης. Συλλαβιστά προχωρά με τις λέξεις, αντικριστά με τα νοήματα που θέλει να αναδείξει. Αγγίζει την καρδιά και φθάνει στη γνώση. Αυτή η γνώση που έξω από την φυλακή της γραφής, είναι η ακεραιότητα της ποήσεώς του. Είναι από εκείνους τους ποιητές, που ξέρει να λέει απλά πράγματα με βαθιά έννοια και να συγκινεί. Στην ποίησή του δεν θα βρούμε σχολαστικότητα η ρητορικά σχήματα, ούτε βέβαια κάποιον ανώτερο πλεονασμό. Πίσω από κάθε του λέξη και μια σκέψη διαβάζεται.

" Είναι ποιήματα
που σε πιάνουν από το χέρι
και σε οδηγούν
σε μια σκοτεινή γωνιά
πάνω στον ώμο τους
γέρνεις και κλαις".

Τις λέξεις του δεν τις αντικρίζει τις αντιμετωπίζει έως την πιο εύθραυστη λεπτομέρεια της φθοράς.

"Αξημέρωτα δάκρυζε το ποίημα
γιατί έλειπες".

Θέλει να διευκρινίσει το γεμάτο πόνο μυστήριο που ακολουθεί τον συλλογισμό του. Η καρδιά κι όχι το μυαλό, είναι το μεγάλο κίνητρο του σύμπαντος. Η ψυχή του απολιθωμένη βρίσκεται μπροστά σε λέξεις που συγκλονίζουν.Ο Γ.Τ. είναι από εκείνους τους ποιητές που κρύβονται από σεμνότητα στο μισοσκόταδο. Εκφράζει τις ιδέες του με τρόπο σαφή , καθαρό, ασφαλή και σύντομο. Έχει εκείνη την απλότητα που πάντα προσόν είναι. Η σκέψη του φέρνει ομορφιά και δεν στολίζεται με επιτηδευμένες εκφράσεις του λόγου και σκοτεινούς υπαινιγμούς. Εκφράζεται καθαρά και με σαφήνεια. Αβίαστα ρέει ο Λόγος με καταληπτές λέξεις, αποφεύγοντας την πολυλογία. Αναζητά την ουσία περικλείοντας τις ιδέες του μέσα σε λίγες μόνον γραμμές. Λιγόλογος λέει ακριβώς αυτό που πρέπει να ειπωθεί.
Σαν έργο τέχνης η γλώσσα είναι παρούσα σε κάθε στροφή.Ενσωματώνει την εντύπωση και την πιο φευγαλέα με σχήματα που αρμόζουν. Ζει και αναζωογονείται ακατάπαυστα αναγνωρίζοντας ότι του είναι προσιτό.
Διαβάζοντας κανείς το ΑΜΑΡΤΟΛΟΓΙΟ κλείνει τα μάτια και βλέπει εικόνες. Σεργιανάει από τον βυθό της θάλασσας ως τις βουνοκορφές, ψάχνοντας να βρει εκείνη την απουσία, χτίζοντας και γκρεμίζοντας ποιήματα από τη δεξαμενή που λούζονται οι ψυχές πριν χαθούν στο σύμπαν, συλλαβίζοντας τις στροφές που φέρνουν μηνύματα.
Συνομιλούν τα όνειρα στην πλημυρισμένη οδύνη ψάχνοντας για την χαραμάδα.Αθέατη η αγκαλιά, παρ' όλα αυτά όμηρός της είναι. Η μελαγχολία ορίζεται από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Στην αντανάκλαση με μια πανσέληνο ο ποιητής ανταλλάσσει μαρτυρικούς θανάτους με τις στιγμές του. Με ποιήματα βάφει τα χέρια του. Η τέχνη της απουσίας πάντα εκεί σαν φιλί τον περιμένει, φιλί γλυκό φονικών αποστάσεων. Τυμβωρύχος της μνήμης

"σκαρφαλώνει στον φεγγίτη του ποιήματος
κι ανασαίνει
την πιο σκοτεινή του επιθυμία".

ΤΑΚΗΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ - Ιχνηλατώντας τη σιωπή

Ο Τ.Τ. επανέρχεται με μια ολοκαίνουργια ποιητική συλλογή. Στο γνώριμο και οικείο ύφος που πολλοί από εμάς έχουμε γνωρίσει. Ιχνηλατεί τη σιωπή, μια σιωπή που προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει το αθέατο πάθος πέρα από τον χρόνο , τον τόπο και τις αισθήσεις. Ποιητής του μύθου κι όχι του μέτρου, αναζητά την νύμφη ανύμφευτη με το άυλο κορμί του ανέμου. Αναζητά την μούσα με την αιθέρια κίνηση που ξελογιάζει τη σάρκα σε εξόριστα φεγγάρια. Είναι ο ίδιος που κάνει την υπέρβαση των αντικειμένων και υπακούει στο νόημα της τέχνης του με το όραμα, το ίνδαλμα που έπλασε πάνω στον ίλιγγο της έμπνευσης και της φαντασίας του.
Εκείνο το αθέατο πάθος, η μυστική ακολουθία του έρωτα που πετά πέρα από τις κρυμμένες ανάσες σαν ελαφρόπετρα. Ανταμώνουν οι εραστές του δειλινού σε ακόρεστα καλοκαίρια πάνω σε σώματα που ξεπερνούν συμπληγάδες.
Ο αισθητικός ιδεαλισμός του κινείται και μεταθέτει το κέντρο βάρους στο ερωτικό κάλεσμα του ανέμου. Άφατοι οι πόθοι και τα φιλιά πετρωμένα, διάφανο το όνειρο ξεψυχά. Φέρει εντός του την ομορφιά κι αντλεί από την φαντασία του το Ωραίον που απορρέει από την ψυχή του καλλιτέχνη, που φλέγεται από προσδοκία.
Ανασταίνει το όραμα τη στιγμή ακριβώς που η ψυχή του αναριγά. Σιωπηλό, ασάλευτο επιθυμεί να το ενταφιάσει ζωγραφίζοντας σταλακτίτες δακρύων. Συναντιούνται οι ψίθυροι *να με χάνεις στην άβυσσο να με βρίσκεις εντός σου*.
Η ποίησή του ανταμώνει την αγρύπνια ακόμα και το φεγγάρι ερωτικό για χάρη του γίνεται. Γιατί η ποίηση του Τ.Τ. είναι ποίηση καθαρή που εξωτερικεύει τον δαρμό και τις θύελλες της ψυχής, τις προσδοκίες και τις απογοητεύσεις, τον θρίαμβο και την εγκαρτέρηση, τις λαχτάρες και τις οδύνες στην αφηρημένη τους καθολικότητα και ιδανικότητά τους.
Αισθητοποιεί τις διαθέσεις , τις τάσεις, με την δημιουργική του δύναμη να εξουσιάζει απόλυτα το Σύμπαν της τέχνης του, με ερωτικό φεγγάρι, έξαψη που ξεψυχά σε λαθραία φεγγάρια ως τα κρυφά φεγγάρια των ωκεανών.Ο ίδιος ο έρωτας δακρυσμένος, όπως ακριβώς κι ο ουρανός του.
Το ακτινοβόλημα και η ενέργεια που μας δίνουν οι λέξεις του, έχουν εκείνο το άπιαστο του ονείρου. Κυνηγά χίμαιρες επειδή λατρεύει το απαγορευμένο και γράφει στίχους γι' αυτό. Με λαθραία χάδια και πειρατικά αγγίγματα γίνεται ο Σίσυφος που κουβαλά στο στερέωμα πεθυμιές αθέατες.
Ο ποιητής θα κάψει τους στίχους του για να ζεσταθεί και μαζί τους καίγεται κι ο ίδιος για να τον βρει Εκείνη στις στάχτες και στις αναζωπυρώσεις από τις τελευταίες σπίθες. Άυλα τα σκιρτήματα. Δίνει έμφαση σε εκείνο που αναπνέει την ώρα που καταγράφει την αφόρητη απουσία. Ο ίδιος σκιά ντύνεται για να φανεί η μοναξιά που καθρεφτίζεται στον ξάστερο ουρανό. Στο κενό ναρκώνονται τις νύχτες οι αισθήσεις και τότε φτερουγίζει ο νους μας στην ποίηση και στον ποιητή της καρδιάς μας.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΛΙΑΣ - Λυσίπονον

Ο Γ.Τ. με την νέα του ποιητική συλλογή μας φέρνει έναν πόλεμο διαφορετικό από αυτούς που συνήθως θεωρούμε. Κατά την άποψή του ο ορισμός της ποίησης είναι πόλεμος.Είναι γεγονός πως ο ποιητής είναι ίσως ο μόνος που βρίσκεται σε διαρκή πάλη με τον εαυτό του.
Τι να κρατήσει, τι να πετάξει. Παιδιά του όλα μιας συνουσίας μαγικής με το όνειρο και τη φαντασία.
Ο ποιητής ονειρεύεται κι όταν δεν ονειρεύεται τραγουδά. Τραγουδά με τις λέξεις που τον καταδιώκουν , τον μεταμορφώνουν , τον ακουμπούν. Η σκέψη του μεταδοτή, αγγίζει. Θέτει όρια στην υπέρβαση του Λόγου. Αναμοχλεύει τα ψυχολογικά βάθη της ψυχής, μιας τραυματισμένη ψυχής που ανοίγει βάραθρο και διαρκώς είναι σε πόλεμο.Χρησιμοποιεί τις λέξεις και τα νοήματα με την ακρίβεια των ορίων των λέξεών του.
Μια τρικυμισμένη θάλασσα που αναζητά την αλυκή της καρδιάς του κι εκεί να εναποθέσει την άλμη της.Γιατί τα λόγια του Γ.Τ κουβαλούν την αλμύρα της μνήμης που αδιάκοπα τριγυρνά συνταράσσοντας τα σωθικά του.
Ένα άγγιγμα, μια αφή μια ανάμνηση είναι τα σύνορα της πολύτιμης τέχνης του. Το ακριβό των αισθήσεων που το αναπλάθει ώρα την ώρα, μέρα τη μέρα, τρένο στοιχειωμένο όπως η ποίησή του πάνω σε ράγες γι' άλλους ορατό και γι' άλλους αόρατο. Οι λέξεις σαν φάρος τον οδηγούν σε μυσταγωγίες ηλιοβασιλέματος.
Αναγνωρίζει οικείους πόνους και σπαράσσεται από τα θεωρεία των αισθήσεων.Το σώμα υποτάσσεται, μυστικά προσκρούει και αυτοκτονεί πάνω στους ανέμους των λέξεων.
Ζωγραφίζει τον πίνακα των αισθήσεων με τελευταία πινελιά εκείνα τα συναισθήματα που έκρηξη προκάλεσαν στον αισθητικό κόσμο του. Ενσυναίσθηση που την εξηγεί και την δικαιώνει μέσα από τον Λόγο του με ποιητική χάρη.
Μεταφέρει τον ησυχασμό μιας πορείας ενεργητικής που φθάνει αποκαλυπτικά στον αναγνώστη ως αισθητική εμπειρία.
Εθελοντής μιας αλήθειας απόλυτης προσπαθεί να νικήσει τα θηρία των επιθυμιών του.Για τον ποιητή η ποίηση σκοτώνει και ανασταίνει στα χρόνια των ονείρων που την περίμενε ως Θεία κοινωνία και Λειτουργία στον ναό της.

ΜΑΡΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ - Το βιβλίο των νεκρών

Το καινούργιο βιβλίο της Μ.Ρ. δεν είναι ακριβώς μια ποιητική συλλογή. Είναι μια ποιητική διαδρομή,ένα παραμύθι, ώστε να συλλάβει ο αναγνώστης το ακατάληπτο του θανάτου, όσο βέβαια αυτό είναι μπορετό.
Σύντροφός της η θλίψη και μια μελαγχολία διάχυτη, όπως ακριβώς οι επιτύμβιες στήλες του Κεραμεικού. Ακολουθεί το αναπόδραστο μέρος μιας πορείας που δεν την τρομάζει, δεν της φέρνει απόγνωση, δεν της φέρνει φόβο.
Ο συνδυασμός σκοτεινής ποίησης στο *παραμύθι*, γοητεύει τον αναγνώστη από την πρώτη στιγμή. Είναι που όλοι αναρωτιόμαστε για την επόμενη μεταθανάτια μετάβαση της ψυχής. Άλλωστε, όσο βαθύτερη η ψυχή, τόσο πιό γεμάτη από νεκρούς, που την συνοδεύουν όπου κι αν πάει. Τάχα σε πόσους τάφους δεν αναπαύονται κομμάτια του εαυτού μας.
Αχνοπερπατάει στις μνήμες αυτών που αγάπησε και μαζί τους βαδίζει στο πέλαγος του αγνώστου. Ο Λόγος της, ενσυνείδητη ενέργεια, φτάνει στο επέκεινα της ουσίας.
Μιλάει ο μύθος με τα σύμβολα, με τα άλογα στοιχεία της ψυχής. Πλάθει μια άλλη τέχνη, ούτε ποίημα , ούτε πεζό που όμως διαθέτει μια κινηματογραφική ροή. Συνορεύει ο Λόγος της με το άλογο, ψάχνοντας την τροχιά του αγνώστου, ψηλαφώντας να συναντήσει το λυτρωτικό μυστικό κι εκείνους που ζουν την ατελεύτητη τιμωρία και δίωξη. Εκεί ακριβώς αρχίζει η ανέκκλητη εσωτερική πορεία της Μύριαμ προς την αναχώρηση.
Αχνοπερπατεί μέσα στους νεκρούς. Στην αφετηρία προτάσσει, όλη της τη νοούμενη ύπαρξη για να αντιληφθεί και να κατανοήσει. Θα αρχίσει να συνομιλεί σε τούτη τη διάνυση πότε με τον εαυτό της και πότε με τους νεκρούς της. *Η γκρίζα χώρα που ο καθένας μόνος του την διαβαίνει, για να τα γράψει όλα στο βιβλίο των Νεκρών*, την περιμένει. *Σαν έτοιμη από καιρό , σαν Θαρραλέα*, φορώντας τη θλίψη, θα συναντήσει το σκιάχτρο-κοράκι και ν΄ανοίξει τον διάλογο για το* Βιβλίο* που όλοι πρέπει να υπογράψουν.
Στο παζάρι της σιωπής θ΄ανακαλύψει το* Ανύπαρκτο*, το *Τίποτα* που πουλιέται ακριβά.Γυρολόγος χαμένων ψυχών βρίσκεται στο πουθενά, για να συναντήσει αυτό που δεν γεννήθηκε ή μήπως εκείνο το δικό της που δεν κυοφορήθηκε ποτέ. Περιπλανιέται στις αναμνήσεις, που την σκοτώνουν σιγά σιγά μ' εκείνες πούχε θάψει από καιρό στην καρδιά.
Ανακαλύπτει έναν κόσμο κουφό που δεν ακούει, τυφλό που δεν βλέπει. Μαθαίνει για την μυλόπετρα της κόλασης που αλέθει ζωντανούς.
Η Μύριαμ θα φθάσει να δει τα πολλά της Εγώ και πόσα από αυτά συνειδητά έχει σκοτώσει. Η δίψα της για γνώση αξεδίψαστη μένει. Σκάβει βαθιά κι όχι σε ρηχές ανασκαφές, για να βρεί όλες εκείνες τις λησμονημένες υπάρξεις κι εκεί να εναποθέσει για πάντα τα θρύψαλα της ψυχής της. Γιατί η Μύριαμ θα βρεί την Πύλη για τον ΄Ογδοο Ορίζοντα, την Πύλη για τη Ζωή.
Το παραμύθι για την Μαρία Ροδοπούλου εδώ τελειώνει κι αρχίζει για μας η ανακάλυψη και αποκάλυψη μιας ιστορίας φερμένη απο το μέλλον θαρρείς, το μέλλον που συνειδητά ή ασύνειδα ενυπάρχει σε όλους.
Με την καρδιά κι όχι με τον νου αξίζει να διαβάσετε το *Βιβλίο των Νεκρών* και να σταθείτε απέναντι σ' αυτό, που το άγνωστο τρομάζει αλλά ταυτόχρονα γοητεύει, με μια γραφή που παρασύρει την ψυχή στα μονοπάτια που η Μύριαμ ακολούθησε. Καλή ανάγνωση.

M.ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ-Τ.ΤΣΑΝΤΗΛΑ - Προαιρετικά και ατημέλητα

Προ-αιρετικά -ΝΑΙ. Ατημέλητα-ΟΧΙ. Το 2008 κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή - σύμπραξη των ποιητών Μ.Ρ. και Τ.Τ. Η ανάγκη να ανταποκριθούν στο αισθητικό αίτημα της προσωπικής αναζήτησης, έφερε τούτο το αποτέλεσμα.
Η τέχνη τους αντικαθρεφτίζει συνθετικά τη ζωή και μας παρασύρει στο αγκάλιασμά της. Καθορίζεται από το ερωτικό αντικείμενο αλλά και από την πραγματικότητα, που περιβάλλει τον καθένα χωριστά. Πηγή της καλλιτεχνικής τους συνείδηση είναι εκείνη που αποσαφηνίζει τα όρια της δημιουργίας τους. Εκφράζουν ενδόμυχες βιώσεις με Λόγο και εικόνες, αισθητοποιώντας τις ιδέες τους. ΄Εχουν βρει τη φόρμα για να εκφρασθούν με οργανωμένες πολύτιμες λέξεις σε αρμονικούς ρυθμούς.
Η τέχνη τους δεν αποτελεί κατάστιχο και δίνει πολύ περισσότερα από ένα απολιθωμένο περιστατικό. Δεν απεικονίζουν απλώς μια υποκειμενική παρόρμηση που αναβλύζει, είναι μια κραυγή οδύνης, που ξεχύνεται από τα βάθη της ψυχής τους, θέτοντας επιμελώς την σκιά της.
'Ολο το βιβλίο κινείται σε μια αντίθεση Λόγου και ΄Εκφρασης μεταξύ των δύο. Εκεί ακριβώς βρίσκεται η γοητεία της ανάγνωσης. Η Μαρία Ρ. αποταμιεύει τις λέξεις, ο Τάκης Τ. τις αναδύει, για να αποπλανήσουν και να διασφαλίσουν το συναίσθημα. Για τον Τ. τα μάτια φεγγάρια ανταμώνουν το άπειρο, για την Μ. οι λύπες κοιμούνται σε πύρινο μαξιλάρι. Με το αίμα της ζωγραφίζει πέλαγα, γεύεται τη σιωπή των νεκρών, καταργεί το μπλέ της θάλασσας και βάφει με κόκκινο τον βυθό της. Ο Τ. αναδεικνύει το όμορφο του γαλάζιου, των ερωτευμένων κυμάτων,εξομολογείται στη βροχή. Φονεύει τον θάνατο με φως, εκείνη τον υμνεί και μέσα από την διαφωνία τους δίνουν τον ορισμό του. Ντύνεται νύχτα, εκείνος ξημέρωμα. Χαϊδεύει πληγές αγναντεύοντας τον γιαλό, αυτή τις ξορκίζει περιδιαβαίνοντας βυθούς σκοτεινούς. Θωρά ματωμένο το μέλλον, εκείνος φθάνει με ματωμένο χαμόγελο, μετέωρο στίγμα στο άπειρο.
Ανιχνεύουν σκοτεινές διαδρομές. Ο ένας λατρεύει το χάραμα, την άλλη το πρωινό την τρομάζει. ΄Οταν συναντηθεί η γραφή τους, ο ψίθυρος θα γίνει τραγούδι. Θα κατακτήσουν τη νύχτα και μετά θα υποταχθούν διασπώντας τη σιωπή. Χορεύουν το κόκκινο ταγκό εξαγνίζοντας αμαρτίες.
Η γλώσσα της Μαρίας σκληρή φθάνει στα όρια του grodescko και του σουρεαλισμού,*τρυφερή έγινες νύχτα και θα κρυώσεις*, έρχεται σε αντίθεση με το λυρικό και ερωτικό κρεσέν του Τάκη. Θ' αναζητήσει την γητεύτρα Κίρκη την μάγισσα των ονείρων της, να καταλύσει τον έρωτα, ενώ εκείνος ταξιδεύει στον ανοιχτό ορίζοντα της θάλασσας και με την μουσική αλλάζει τον θάνατο. Εκείνη τον δαμάσει με φθόγγους.
Με ανάσες ποθητές και οι δύο, με τις λέξεις ως πυξίδα δρομολογούν την προσωπική τους ανάταση. Τα δάκρυα γίνονται σύμβολα που έρχονται από το μέλλον. Η Μαρία θα βάψει τα χείλη με χρώματα πεταλούδας, θέλοντας κι οι δυό τους να σπάσουν τα τείχη. Το αίμα ρέει καυτό, γίνεται λάβα, ο Τάκης ακόμα αιωρείται στο άπειρο.
Οπαδός της σουρεαλιστικής σχολής δεν ωραιοποιεί τις κανονιστικές αντιλήψεις για το Ωραίον αντίθετα ο Τάκης ακολουθεί ένα διαλεκτικό κράμα ρεαλισμού και ωραιότητας. Γεγονός πάντως είναι πως και οι δύο ακολουθούν με πλαστικότητα τις λέξεις και τις αναγνωρίζουν. Ανταποκρίνονται στη συναισθηματική δεκτικότητα χωρίς προκαταλήψεις. Οι εσωτερικές φωνές γίνονται συνοδοιπόροι των εξωτερικών φωνών. ΄Οτι ωρίμασε μέσ' τη σιωπή, απόσταγμα ακριβό, τώρα κρασί που μεθά.
Με ευλύγιστες λέξεις, προσπαθούν να κτίσουν το οικοδόμημα της ποίησής τους. Καταγράφουν κι εξομολογούνται το αντικαθρέφτισμα της ψυχής τους, την κίνηση και τις αλλοιώσεις του Εγώ τους. Βέβαια στη Μαρία υπάρχει μια απόδραση, από την φυσική πραγματικότητα, μ' ένα ριζικό,κι αθεράπευτα σαγηνευτικό φλέρτ με τον θάνατο. Ελευθερώνει την εσωτερική αγωνία και την συμφιλιώνει με ματωμένες λύσεις. Ο Τάκης ακολουθεί την μοίρα του, την ανακαλύπτει στην κρυστάλλινη διαφάνεια μιας απόλυτης αρμονικής μορφής. Η ποίησή του διαθέτει το ακτινοβόλημα της ενέργειας την οποία και μεταμορφώνει σε ενοποιημένη ενέργεια και αισθαντικότητα. Εκείνη φέρνει ανατριχίλα με ευφράδεια. Η ποίησή της, είναι ένα είδος μαγείας που μεταμορφώνει την ψυχική κατάσταση της ποιήτριας όχι με ησυχασμό, για να διασφαλίσει το συναίσθημα, που θα μεταδώσει στους αναγνώστες της. Αντίθετα ο Τάκης ζει τον βαθύτατα αισθαντικό έρωτα, τον ηδονικό και οδυνηρό αισθησιασμό, την διέγερση που ζεσταίνει τον Λόγο του με ποιητική πνοή.Υ.Γ.
Θέλησα να αναδείξω τις αντιθέσεις των δύο σ' ένα κοινό αποτέλεσμα. Δεν ξέρω άν κατάφερα να ανταποκριθώ στην εύρεση της ποιητικής τους ευαισθησίας. Η συναισθηματική αναζήτηση που καταλήγει σε αισθητική είναι ένας δρόμος που ακόμα προσπαθώ να βρω τα μονοπάτια του...

ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ - Ανατολικά της ποίησης (HAIKU)

Η Μ.Ν. κυκλοφόρησε το 2008 από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ την πρώτη της συλλογή με ΧΑΪΚΟΥ ποιήματα .
ΧΑΪΚΟΥ σχεδόν άγνωστη λέξη, άγνωστο είδος. ΄Οχι δηλαδή πως λειτουργεί αφοριστικά κάθε τι καινούργιο, απλά ξενίζει τους αμύητους ένα είδος τόσο παλιό που πλέον φαντάζει νέο.
Ένα είδος ποίησης λιτό με αυστηρά συγκεκριμένο μέτρο 5-7-5. Η Μ.Ν. εκφράζει τον λυρισμό με άκρως ποιητικό συναίσθημα που μεταγγίζεται σε αισθητό. Πυκνό χωρίς να είναι στεγνό, με Λόγο ελλειπτικό, θρυμματισμένο, με το κάθε θρύμμα να μπορεί να έχει την ολοκληρομένη αυτόνομη ζωή του.
Ένα επίγραμμα κατά τι πιό αναλυμένο, με ειλικρινή και περιεκτική έκφραση.Τα ΧΑΪΚΟΥ της Μ.Ν. ακολουθούν μια συλλογιστική συνέχεια, μ΄ένα γλωσσικό όργανο πολύ καλά δουλεμένο στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων και των αποχρώσεών τους. ΄Ενα ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος βαθιά εκφραστικό, συνδεδεμένο με την ψυχή του ανθρώπου. Μια πνευματική απόλαυση γι' αυτούς που μπορούν να το αναγνώσουν.
Ο γνήσιος αισθητικός Λόγος της δεν συγκαλύπτει ούτε κενολογεί με μια απόσταση βέβαια από την ελεύθερη ποίηση για όσους είχαν συνηθήσει την νεότερη γραφή της. Η ποιήτρια παλεύει στους σκοτεινούς λαβύρινθους του μυαλού της, για να βρει την κατάλληλη συλλαβή. Βρίσκει την ουσία και την κατακτά. Κουβαλάει τα κουφάρια της μνήμης της κι από εκεί αναδύει την οπτασία της βαθιάς ποίησης. Δεν είναι αφηρημένη για να κονιορτοποιηθεί να γίνει σκόνη στο βλέμμα του αναγνώστη. Απλά γοητεύει.Δεν υπάρχει επιείκεια ως προς την αναγνώριση γιατί αυτή ήδη υπάρχει μέσα στην τάξη του Λόγου της με την προϋπόθεση να αναγνωσθεί από μυημένους στο είδος και όχι μόνον αναγνώστες. Ο χρόνος υπάρχει για να φορτίσει το αίσθημα στο πέρασμά του και τ' αρώματα να ποτίσουν τις καρδιές όλων εκείνων που μπορούν να οσμιστούν τις ακριβές ανάσες των ΧΑΪΚΟΥ της.
Σαν θάλασσα με δίχτυα απλωμένα αλιεύουν αλήθειες γυμνές χωρίς δεκανίκια. Ακόμα κι ο έρωτας ακουμπά στο μάρμαρο το ντυμένο με αίμα, ακουμπά σε κρατήρα ηφαιστείου με το παράπονο σταγόνα-σταγόνα να σβήνει τη λάβα.Ερωτοτροπούν οι ανάσες σε νωπά συναισθήματα,σε ξεχασμένες αγάπες. Γίνεται η γητεύτρα των πληγών από τα χαμένα φιλιά σε Γη ξενιτιάς.
Η βροχή είναι η δική της κατάκτηση που στάλα-στάλα τη δανείζει σε όνειρα καλοκαιριού που ξεδίψασαν και μαζί μ' αυτά ξεδιψούν οι διψασμένοι ονειροπόλοι και ρομαντικοί ταξιδιώτες.

TAKH ΤΣΑΝΤΗΛΑ - Ανιχνεύοντας ουρανό

Ακολουθώντας μύθους ποιητικούς συναντάμε τις ελεύθερες εμπνεύσεις του Τ.Τ. στο βιβλίο του *Ανιχνεύοντας ουρανό*.
Βάρδος και μάστορας του λόγου, πλάθει εικόνες, μνημεία αρχιτεκτονικά, για να μεταδώσει εμπειρίες μιας ωραίας αντίληψης. Το γαλάζιο τ' ουρανού, η θάλασσα, η ερωτική διάσταση, το φώς, όλα γίνονται εργαλεία του ποιητή, για να εκφράσει τις εσωτερικές δονήσεις που συντελέστηκαν στη ζωή του. Αυτόν τον εσωτερικό εαυτό του ιχνηλατεί ο ποιητής ανάμεσα σε αισθητικές εμπειρίες που καταγράφει για να γίνουν μεταδοτές εικόνες που θα μας ταξιδέψουν ανάμεσα στη Γη και τον ουρανό, στο φεγγάρι και τον ήλιο, στο όνειρο και τη σιωπή.
Λυρικός, προσπελάσιμος, ερωτικός χωρίς συγκεκριμένο πρόσωπο με μια αύρα ονείρου, καταθέτει το παραμύθι του με στίχους καθαρής ποίησης. Με μια μουσικότητα που πλανεύει αισθήσεις και θύμησες διεγείρει. Ο ποιητής ζει την δική του προσωπική ερωτική έκρηξη με τους στίχους του να κυλάνε από το ηφαίστειο της ψυχής του. Η λάβα ξεχύνεται και γίνεται Αίολος άνεμος που μεταφέρει χρώματα, φλογισμένα όνειρα, αρώματα κι ανάλαφρα χάδια. Μεταγγίζει τη φλόγα μέσ' το σκοτάδι, τη λάμψη πριν την αυγή.
Στοχάζεται ο ποιητής το άγνωστο που εκτείνεται πέρα από την γραμμή των οριζόντων, για να το συναντήσει σαν κύμα, σαν άσβεστο φεγγάρι. Ασύχαστος όπως είναι ζωγραφίζει κύκλους φιλιών σε άδειες σελίδες. Φυλάει μνήμες σε άδεια κοχύλια. Μύστης του κήπου του του Μυστκού, αφουγκράζεται ανάσες και σιωπές σε απόκρυφα περάσματα και μονοπάτια. Γητεύει και γητεύεται, γοητεύει και γοητεύεται από μια ποίηση μεστή χωρίς ίχνος αγνωστικισμού κι αφήνεται στο ταξίδι.
Ταξιδευτές του και μεις, μας παρασύρει σ' ανομολόγητες αναστατώσεις. Ζει την συντριβή μιας αγγαλιάς ... της μυθικής νεράιδας του πελάγους. Ο ποιητής δεν αποκρύπτει και δεν αποκρύπτεται από μας. Ξεγυμνώνει την ψυχή του και την καταθέτει. Τα ποιήματά του ακολουθούν μια μουσικότητα με ορισμένο τόνο και κλίμακα. Διακρίνονται για την φιλολογική τους οντότητα μέσα στην αιωνιότητα του χρόνου. Το πνεύμα του πετάει ελεύθερο εκεί όπου το βλέμμα και η καρδιά μπορούν να συναντηθούν. Χωρίς το πάθος της ιδιοκτησίας ερωτεύεται τον έρωτα με την σοφία με μια έλξη αισθητική.
Συνδυάζει με μαεστρία το ρητό με το άρρητο, το έλλογο με το άλογο. Προσπαθεί να τα χωρέσει στο άπειρο, στον χρόνο και στον χώρο. Ο ποιητής θα θρυμματισθεί χωρίς όμως να μειώσει την περιεκτικότητα των νοημάτων προς τέρψιν των ανεπαρκών αναγνωστών. Κρατάει τον πήχη ψηλά με την γλώσσα να διαχειρίζεται τον Λόγο με γνώση σε υψηλές αναβαθμίσεις. Η νομοτέλεια μιας τεχνικής αρτιότητας οργανώνει την αισθητική πραγματοποίηση της σύλληψης της ποιητικής του ενότητας. Στέγη του ο ουρανός, με το φεγγάρι να του δείχνει τον δρόμο. Ρομαντικός, σεργιανά στα όρια της επιλεκτικής μοναξιάς και της συνειδητής μοναχικότητας, προσφέροντας σ' όλους εμάς αισθητικά δημιουργήματα, που με την σειρά τους μας οδηγούν σε κόσμους ονειρικούς...

Ο άνθρωπος στον σύγχρονο κόσμο

" Η ανθρώπινη ιστορία είναι φτιαγμένη από μνήμη και λήθη, νοσταλγία και πρόβλεψη". 1) Κώστας Αξελός) Παρ' όλα αυτά ο άνθρωπος εξακολουθεί να πορεύεται μέσα στο χρόνο. Ο χρόνος είναι το στίγμα του. Παρελθόν - Παρόν - Μέλλων. Τον κατέκτησε με την γέννησή του. Με την σκέψη προσπαθεί ν' ανοίξει το δρόμο του μέλλοντος. Σίγουρα πολλά έχει καταφέρει κι άλλα τόσα επιθυμεί να κατακτήσει.Μεγαλώνει ο άνθρωπος μέσα σε μια μικρή ζωή. Προσπαθεί να τα προλάβει όλα. Λίγοι είναι εκείνοι που αναλαμβάνουν τον κίνδυνο της συνειδητής επιλογής. Η επιλογή η τελευταία πολυτέλεια που απόμεινε στο σύγχρονο άνθρωπο.
Ποιός όμως είναι αυτός ο σύγχρονος άνθρωπος; Πως ζει; Πως λειτουργεί; Πως δημιουργεί; Ο σκηνοθέτης Stiven Friars σε συνέντευξή του θα πει. "Έχω πάντα το αίσθημα ότι οι ταινίες μου γυρίστηκαν σε κατάσταση αθωότητας και όταν την χάσεις πρέπει ν' απομακρυνθείς ή να συμφωνήσεις" 2) .
Είναι αλήθεια πως ο σύγχρονος άνθρωπος έχει παραιτηθεί από πολλά που συμβαίνουν γύρω του. Υπάρχει διάχυτη μελαγχολία για τη σημερινή σιωπή, για την σημερινή απομόνωση. Η κατάσταση "αθωότητας" έχει καταργηθεί από καιρό. Λίγοι είναι εκείνοι που τολμούν να ξαναζήσουν τέτοιες στιγμές ρομαντισμού, χωρίς να παρεξηγηθούν."Εκείνο που άρχισε να λείπει εδώ και χρόνια είναι ο ζωντανός λόγος, που σημαίνει ο διάλογος ανάμεσα στους ανθρώπους που διανοούνται. Η απομόνωση των πνευματικών ανθρώπων, όπως κι όλων των άλλων γίνεται μέρα με τη μέρα πιο ασφυκτική και πιο έκδηλη". 3) Μανώλης Ανδρόνικος)
Τι φταίει όμως γι αυτό; Πόλεις - Φυλακές που θάπρεπε να φέρουν πιο κοντά τον κόσμο κατά έναν περίεργο τρόπο τον απομάκρυναν. Με την απομάκρυνση ήρθε και το τέλος μιας ολόκληρης εποχής, κάνοντας την αρχή σε μιαν άλλη. "Η ισορροπία του σύγχρονου ανθρώπου έχει διασαλευθεί. Δεδομένα πρωτογνώριστα και απροσδόκητα κατακλύζουν την κοινή του συνείδηση, όταν ο καθένας είναι υποχρεωμένος να πάρει θέση". 4) Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος) Πολλά του είναι άγνωστα που επιθυμεί να μάθει, χωρίς όμως και να θέτει τα ερωτηματικά που τον βασανίζουν. "Η αληθινή ζωή είναι απούσα", 5) θα πει ο Ρεμπώ για να μεγαλώσει μ' αυτή του την άποψη, τον κύκλο των ερωτήσεων, που δύσκολα μπορεί ν' απαντήσει.
"Είναι γεγονός πως η Δύση γέννησε μια στάση ζωής που μεταβάλλει τη γνώση σε αντικειμενική προσφερόμενη βεβαιότητα, σε καταναλώσιμο προϊόν άσχετο με την εμπειρία και τις ευαισθησίες του κάθε ανθρώπου". 6) Χρήστος Γιανναράς) Ο καταναλωτής υλικών αγαθών είναι πρότυπο για τον σύγχρονο άνθρωπο, ιδιαίτερα για τους νέους. Η παραγωγική επίδοση είναι η δύναμη με την οποία μπορεί να πραγματοποιεί τις καταναλωτικές του ανάγκες. Όμως παρ' όλα αυτά ο καθηγητής Τζών ΄Αντον εκφράζει την εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του ανθρώπινου γένους "να πετύχει καλλίτερες συνθήκες ζωής για το κάθε ανθρώπινο πλάσμα". 7)
Η σύγχρονη πολιτεία είναι η ρίζα πολλών δεινών. "Μια πολιτεία τερατόμορφη γεννάει δηλητηριώδη όντα, εκβιαστές, βομβιστές, συνωμότες, κακοποιούς". 8) ΄Αγγελος Τερζάκης)
Κι όμως θα μπορούσε να ήταν όλα διαφορετικά. Τούτος ο καιρός είναι ιδιαίτερα διαλεκτικός, εν τούτοις ο σημερινός άνθρωπος έχει χάσει κατά πολύ την ικανότητά του να συνομιλεί και να συζητεί με τούς άλλους επιτείνοντας την σύγχρονη μοναξιά του. "Το βέβαιο είναι πως είμαστε εσωτερικά μετέωροι, εκκρεμείς". 9) Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος)
Ζούμε σ΄ένα κόσμο ιδιαίτερα σκληρό. Εξουσία. καθεστώς, τάξη, παράταξη συνθέτουν μια κοινωνία, την κοινωνία μας. Μέσα σ' αυτή προσπαθεί απελπισμένα ο σύγχρονος άνθρωπος να ζήσει, να επιζήσει. Να βιώσει γεγονότα και να επιβιώσει μέσ' απ' αυτά. Άλλωστε αυτά είναι που κρίνουν και κατοχυρώνουν το στίγμα του πολιτισμού μας. Κάποτε θαρθούν κάποιοι άλλοι που θα κρίνουν, θα επικρίνουν ή θα κατακρίνουν, όσα ο πολιτισμός μας κατάφερε να συλλάβει, να εννοήσει, να πραγματοποιήσει. Το βέβαιο είναι πως δύσκολα κανείς σκάβει μέσα του για να βρει την αλήθεια. Την Αλήθεια και την Αρετή. Τούτο το σκάψιμο έχει πολύ πόνο γι' αυτό όλο και αναβάλλει. Οι προσβάσεις για να φτάσουμε και να επικοινωνήσουμε με τους άλλους ολοένα μειώνονται.
"Για να έχει η προσωπική μου ζωή κάποιο νόημα ή κάποιο προορισμό, θα έπρεπε η ζωή ως σύνολο να είχε αξία, να είχε νόημα και προορισμό". 10) Κ. Τσάτσος) Φαίνεται πως στις μέρες μας ο σύγχρονος άνθρωπος έχει απογυμνωθεί από ιδέες, από οράματα. Δεν πιστεύει πια πουθενά. Πιάνεται από τα υλικά αγαθά, που όμως δεν είναι αρκετά για να τον στηρίξουν σε μια κοινωνία που διαρκώς εξελίσσεται Η πολιτική τον εξουθένωσε, οι πολιτικοί τον πρόδωσαν "Ο άνθρωπος που έπαψε να εκτιμά τον εαυτό του δεν μπορεί να ζήσει. Αλλά δεν θ' αφήσει να ζήσουν και οι άλλοι, όσους φέρνει κοντά του η φιλία, η συγγένεια, η ανάγκη". 11) Ε.Παπανούτσος) Έτσι επιτείνει τη σύγχρονη μοναξιά του, στο τέλος την επιζητεί όσο κι αν διακηρύσσει το αντίθετο. "Αισθάνεται πως ανήκει σ' ένα νέο σχήμα, περίπου χωρίς προγόνους. Αλλά οι πρόγονοι υπάρχουν". 12) Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος)
Μόνος του αγωνιά για μια καλλίτερη μέρα. Προσπαθεί, κατά καιρούς αφυπνίζεται όταν τα προβλήματα είναι πολλά και τον πνίγουν. Η συμφιλίωση με τον εαυτό του δεν έχει έλθει ακόμα. Μέσα από τους άλλους και για τους άλλους ζει. "Όσοι δέχονται να κυκλοφορούν απλώς τη νέα πολιτιστική ιδεολογία, υπηρετώντας άμεσα την πρακτική πολιτική, πολλαπλασιάζονται και ανακηρύσσονται σε τρίτη τάξη, πλάϊ στους αγρότες και τους εργάτες. Οι λίγοι αριστεροί διανοούμενοι που επιμένουν στην κριτική τους παρέμβαση, τόσο στα πολιτιστικά όσο και στα συναφή δρώμενα, δοκιμάζονται και προοδευτικά καταργούνται ή αυτοκαταργούνται με την αυτοκτονία ή την αναγκαστική σιωπή". 13) Δ. Μαρωνίτης)
Μέσα σ' αυτή τη σιωπή η μοναξιά που αισθάνεται είναι μεγάλη. Με τόλμη ανατρέπει αξίες και προσπαθεί να καθιερώσει καινούργιες, για να μπορέσει να υπάρξει συνειδητά μέσα σ' ένα αλλόκοτο πλήθος που πολλές φορές τον εξουσιάζει, τον δυναστεύει, τον καταργεί για χάρη του συνόλου. Κι έτσι μόνος και μόνον σαν αριθμός εξακολουθεί να πορεύεται. Σαν σύνολο καλλιεργεί με σοφή εγκληματικότητα την βία, την θηριωδία, τον αφανισμό του ανθρώπου. Μόνος κι άγνωστος προχωρεί ανάμεσα σ' αγνώστους. Δεν υπάρχει φιλία παρά μόνον αλληλογνωριμία κυβερνούμενη από συμφέροντα. " Όλοι αναζητούμε τον πλησίον αλλά με την μικρότερη δυνατή δαπάνη". 14) Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος)
Θα έλεγα, πως ο σύγχρονος άνθρωπος βρίσκεται σήμερα σε μια απόσταση απ' όλα, ακόμα κι από τη ζωή. Λίγες καλές στιγμές για να πληρωθούν πολύ ακριβά μετά. Τα ρήγματα στον σημερινό πολιτισμό είναι πολλά και μεγάλα. Φιλόσοφοι όπως ο Νίτσε, ο Κάντ και άλλοι έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Τα νυστέρια της παρακμής βυθίζονται χωρίς έλεος στη ζεστή σάρκα του ανθρώπου, ξεσκίζοντας αξίες που από καιρό δρομολογούνται σε άλλες πράξεις ζωής.
Ρεύματα - Τάσεις - Ανακατατάξεις ακμάζουν την αποσύνθεση μιας καινούργιας τάξης πραγμάτων. "Ενός καινούργιου ορίζοντα ορίων. Αυτός όμως ο ορίζοντας των ορίων, εξαρτάται από τον ορίζοντα των ορίων της συνείδησης που κυριαρχεί στον πολιτισμό". 15) Χ. Μαλεβίτσης) Ποικιλία συνειδήσεων καθορίζει και τα όρια ανάλογα με την εποχή. Στον σύγχρονο πολιτισμό κυριαρχεί η κοινή συνείδηση καθώς η κοινή εννόηση σπάνια ξεπερνά τα όρια του μέσου επαρκή ανθρώπου, που αντιλαμβάνεται και κατανοεί, καθώς από μόνος του έχει καλλιεργήσει και επεκτείνει τα όριά του.
"Το μέλλον του ανθρώπου υπάρχει, γίνεται δηλαδή παρόν, μόνον όταν τολμήσει να το αποδεχθεί και να το δημιουργήσει χωρίς καταναγκασμό". 16) Ε.Μουτσόπουλος)
Οι προοπτικές για να διασφαλίσουμε την έξοδό μας από την σημερινή κρίση είναι μακριά. Η κοινωνία καθημερινά αυτοκτονεί στα ίδια της τα κατασκευάσματα. Παραβλέπει και προσπερνά τις διαδικασίες που θα τον οδηγήσουν σε ρεαλιστικές αλλά σωτήριες εφαρμοσμένες προτάσεις. Η τύφλωση που δέχεται ο δυτικός πολιτισμός από τη λογική του κέρδους, οδηγεί στη ληστρική εκμετάλλευση των πρώτων υλών, στην καταστροφή του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος με ανυπολόγιστες συνέπειες, ιδιαίτερα για τις επόμενες γενιές. Η απομυθοποίηση συστημάτων που έθρεψε έθνη, γκρέμισε τείχη, δεν μπόρεσε όμως να αντικαταστήσει το όραμα με άλλο καινούργιο. Ο άνθρωπος έμεινε γυμνός. "Δεν υπάρχει πλέον ούτε μια βεβαιότητα που να μην ταλαντεύεται, ούτε μια αξία που να μην ωχριά". 17) Jacque Julliard)
" Όσο μια κοινωνική ολότητα έχει ανάγκη σταθερών πολιτικών και διοικητικών οροσήμων, άλλο τόσο μια υγιής κοινωνία πολιτών χρειάζεται μια επίσημη γλώσσα, ένα πάγιο μέσο έκφρασης, ύφος και ήθος και ουσία". 18) Φ.Πιερρός) Είναι γεγονός πως το θεσμικό αυτό πλαίσιο αναντίρρητα έχει καταργηθεί.Το θέμα είναι πως δύσκολα ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να λέει το ΝΑΙ. Από τη μια αρνείται και ταυτόχρονα δέχεται εύκολα ότι του σερβίρεται. Διψάει για το απόλυτο χωρίς να κάνει τίποτα γι' αυτό. Θέλει να σφραγίσει την εποχή του με έργα, αν και παραμένει στείρος και μόνον με λόγια προσπαθεί να εκφρασθεί και ο χρόνος ... να φεύγει.
Το αίσθημα της διαρκούς ανασφάλειας εξουσιάζει την ψυχή του, το μυαλό του. Δεν δραστηριοποιείται με αποτέλεσμα να αδρανεί αποφεύγοντας συστηματικά την έρευνα.Εκείνο που προσπαθεί είναι να συντηρεί μια τέτοια καθημερινότητα που ταυτόχρονα τον τοποθετεί σε στημένες πράξεις ζωής. Κατασκευάζει την ατομική του μυθολογία και τις μαγείες θεωρώντας πως έτσι επενδύει και φροντίζει την ύπαρξή του. Κρίνει και κατακρίνει. Χαρακτηρίζει και ταξινομεί. Συμφωνεί και διαφωνεί. Διορθώνει και υπογραμμίζει τα σφάλματά του. Παρατηρεί, στην ουσία αδιαφορεί. Συντηρεί νόθες καταστάσεις χωρίς μεγάλες δαπάνες. " Ένας θρίαμβος της υποκρισίας". 19) Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος)
Καταλήγει να μη μπορεί να σπάσει τα δεσμά και τους δεσμούς του.Συχνά προσπαθεί μέσα από γλέντια και πανηγύρια να εκδηλωθεί. Παραλύει απ' αυτό που ονομάζει Πάθος Ζωής χωρίς όμως και να δικαιώνει τον λόγο της ύπαρξής του. Με χαμένη αξιοπρέπεια κι ευαισθησία αναλώνεται σε βιαστικές κι εφήμερες γεύσεις. Τυποποιεί τα πάντα αρνούμενος την προσωπική του ελευθερία. Προσπαθεί ν' αρπάξει και να κρατηθεί απ' ότι τον περιβάλλει, απ' ότι γνωρίζει κι απ' ότι μόνος του μπορεί να κάνει. Ζει την πλέον ανταγωνιστική περίοδο της ζωής του με την αγωνία... να επιζήσει. Γιατί πρέπει να επιζήσει. αιωρείται σε μια επαναλαμβανόμενη δράση. Επιδίδεται σε φτηνές κι εφήμερες ματαιοδοξίες χάνοντας έτσι την αληθινή χαρά της ζωής.Δεν παύει βέβαια να ελπίζει, να αισιοδοξεί για ένα καλλίτερο αύριο κι ας αργεί τόσο. Η ελπίδα είναι εκείνη που τον δυναμώνει, τον σφυρηλατεί και ισχυροποιεί τις άμυνές του.
Ο σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης για την ταινία του *ήσυχες μέρες του Αυγούστου* θα πει. " Έκανα την ταινία γιατί δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι που κυκλοφορούν στους δρόμους έχουν πάψει να έχουν συναισθήματα, τρυφεράδα , ανθρωπιά, να αναζητούν την επικοινωνία". 20) Π.Β.
Το ασύστολο σκότωμα του χρόνου κάποτε θα σταματήσει. Οι ριζοσπαστικοί βιασμοί που εξευτελίζουν τον βιαστή και ταπεινώνουν τον βιαζόμενο, κάποτε θα πάψουν. Η αλήθεια σίγουρα θα αναζητηθεί. Ο άνθρωπος θα απολυτρωθεί από τις σκλαβιές του, για να βρει τις ελευθερίες εκείνες, που θα του επιτρέψουν να αναγνωρίσει παραγκωνισμένες αξίες. "Η πίστη μου στον άνθρωπο με κάνει να οραματίζομαι πως κάποτε θα κατορθώσει να δημιουργήσει την ιδανική κοινωνία, μια κοινωνία αγάπης και αλληλοσεβασμού". 21) Μελισσάνθη)
Κι όμως ελπίζω πως κάποτε έτσι θα γίνουν όλα...

Ο Καβάφης κι η επίδρασή του στην ελληνική λογοτεχνία

ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Γεννήθηκε το 1863 στην Αλεξάνδρεια. Παιδί ακόμα φεύγει από την πόλη του για να ζήσει όλα του τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στην Αγγλία και την Κωνσταντινούπολη. Το 1885 επστρέφει μόνιμα πια στην Αλεξάνδρεια με έργο φαντασία και σώμα. Αρχίζει να μελετά συστηματικά φιλολογία και ιστορία. Το 1933 πεθαίνει.

Ο ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ
Ενας ποιητής της διασποράς του ελληνισμού. Η ποίησή του μοιάζει αμετακίνητη από το χρόνο. Σαν κυκλώπειος βράχος γκρεμίζει την παλιά ποίηση, ελευθερώνει τη γλώσσα και την ωθεί προς τον ψυχισμό των νέων καιρών, εγκαινιάζοντας τη νέα εποχή στην ποίηση των Ελλήνων. Διδακτική, ελεγειακή ακόμα και λυρική η ποίησή του προχωρά κι αναζητά τα ορόσημα και τα όρια μέσα στην ιστορία, στα κατάβαθα της ψυχής του για να κατακτήσει την αλήθεια και να κατακτηθεί από τις διαδικασίες της ζωής. Κι όμως "το ευρύτερο κοινό, ανίκανο να αισθανθεί τη μυστική γοητεία του Καβαφικού λόγου, στρέφει τη ράχη του προς ένα έργο, όπου σχεδόν δεν υπάρχει στοιχείο κατάλληλο να συγκινήσει την κοινή ευαισθησία". Ι.Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ - Ο ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ -
Ο λόγος του πυκνός, δραματικός εκφράζει τα αδιέξοδα. Προσπαθεί να απομυθοποιήσει, να καταργήσει τα σύμβολα.

"χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη" ΤΕΙΧΗ

Αισθάνεται τη θλίψη του θανάτου, την μεταμορφώνει σε σπαρακτική αγωνία στην ήρεμη μελανχολία των Μαρμάρων του Κεραμεικού. Η μεγαλύτερη νίκη γι' αυτόν είναι η εκπλήρωση του Χρέους. Η ποίησή του είναι εξομόγηση ζωής, αντλημένη από δυνατά συναισθήματα και πάθη, εκφρασμένη με τον πιο δραματικό και ιδιότυπο τρόπο.

"επέστρεφε συχνά και παίρνε με την νύχτα,
όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται" ΕΠΕΣΤΡΕΦΕ

Ο Καβάφης έψαξε, αναζήτησε, αισθάνθηκε, ανακάλυψε και αποκάλυψε στον εαυτό του τις βουλές της ποιήσεώς του. Η ποιητική του γλώσσα έχει το ρυθμό, το περπάτημα του στίχου ενταγμένο στον προφορικό λόγο, όπως ακριβώς εκείνος πίστευε πως πρέπει να μιλάει κανείς στην ελληνική γλώσσα. Υπάρχει το δικό του προσωπικό δράμα που θέλει να κρύψει και να κρυφτεί ο ίδιος πίσω από ιστορικές στιγμές και γεγονότα.

"και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις
(η μέρα που αφέθηκες κ' ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα" Η ΣΑΤΡΑΠΕΙΑ

Η ποίησή του δεν είναι προιόν οίστρου αλλά σοφίας. ΄Αλλωστε γι' αυτό έγινε ποιητής τόσο αργά, όταν με τον χρόνο ωρίμασε η σοφία του.

"κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις" ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ

Η ποίηση για τον Καβάφη είναι φυγή, λύτρωση, μαρτυρία, δημιουργία, κραυγή αγωνίας. "Δεν μπορείς να γίνεις ποιητής" έλεγε ο BYRON "αν δεν είσαι ερωτευμένος ή δυστυχισμένος".
Ο ποιητής θα τα ζήσει έντονα και τα δύο. Απομονωμένος, μακριά απ' όλα θα υπάρξει μόνιμα ερωτευμένος με τη ζωή, τα νιάτα, τους εφήβους κι εξ' αιτίας αυτού του πάθους του που δεν θέλει να ομολογήσει και να βγει προς τα έξω, νοιώθει δυστυχισμένος.

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ
Πλάι και πέρα από τον ποιητικό υπάρχει και ο πολιτικός Καβάφης. Σύμφωνα με την μελέτη του Σ. ΤΣΙΡΚΑ - Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ - Ο ποιητής "δεν επιλέγει για τους μύθους των ποιημάτων του την ελληνιστική και ελληνορωμαική εποχή, επειδή τάχα σ' αυτές μπορούσε να μιλήσει πιο ελεύθερα για τον έρωτά του. Αλλά γιατί, κάτω από το προσωπείο του ιμπεριαλισμού της Ρώμης, υπάρχουν αναλογίες ευάρμοστες, με τον ιμπεριαλισμό της Μεγάλης Βρετανίας, στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, όλα εκείνα τα χρόνια, από τη γέννηση του ποιητή ως το θάνατό του. Δεν είναι τυχαίο πως ζητά από το 1891 να γυρίσουν τα Ελγίνεια Μάρμαρα στην πατρίδα τους, κι από το 1893 να ενωθεί η Κύπρος μετην Ελλάδα". Μέσα από την ποίησή του αναδεικνύεται μια πολιτική στάση. Ο Καβάφης σαρκάζει και καταγγέλει την παρακμή ενός κόσμου, ενός κόσμου που ότι κι αν κάνει, όσες προσπάθειες κι αν καταβάλλει είναι καταδικασμένος.

"όμως η πτώσις μας είναι βεβαία. Επάνω,
στα τείχη, άρχισεν ήδη ο θρήνος" ΤΡΩΕΣ

Δανείζεται την Ρωμαική κατάκτηση του ελληνικού και ελληνιστικού χώρου για να εκφράσει την αντίθεσή του απέναντι στην κυριαρχία της Αγγλίας εκείνη την εποχή. "Η πολιτική του Καβάφη είναι μια πολιτική απογοητεύσεως, αλλά και προσπάθειας προσαρμογής μαζί. Η πολιτική του δεν είναι μια πολιτική προς χρήση κατακτητών όταν βρίσκονται στο στάδιο της επεκτάσεως, αλλά προς χρήση αυτών όταν πλέον τερματίσαντες την κατάκτηση παλαίουν για να μην κατακτηθούν οι ίδιοι, να μην αφομοιωθούν, να μην απορροφηθούν από επερχόμενους νέους εχθρούς". Γ.ΒΡΙΣΙΜΙΤΖΑΚΗΣ - Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ 

Είναι σχεδόν βέβαιο πως ο ποιητής προσπαθεί ν' αγνοήσει την εποχή του. Σίγουρα δεν ήταν ευχαριστημένος με την κοινωνία του. Με τα σύμβολα του παρελθόντος επιχείρησε να ειρωνευτεί την πραγματικότητα της εποχής του. Ο πολιτικός στοχασμός του βαραίνει το έργο του. Η πολιτική του συνείδηση μετουσιώνεται σε αίσθηση. "Για μένα, θα πει ο Γ.Π. ΣΑΒΒΙΔΗΣ, ο Καβάφης είναι πολιτικός ποιητής με την έννοια της ιστορικής του αίσθησης και της κοινωνικής του συνείδησης, που προβάλλονται στο παρελθόν και αντανακλώνται στο μέλλον του ελληνισμού, ως κατ' εξοχήν εκφραστή του Μεσογειακού Πολιτισμού. ΄Οπως κάθε άξιος καλλιτέχνης, ο Καβάφης δεν μπορεί παρά να είναι μάρτυρας του έθνους του και του καιρού του". -ΜΙΚΡΑ ΚΑΒΑΦΙΚΑ ΤΟΜΟΣ ΙΙ -
"Πολιτικοποιημένος ήταν, όμως κομματικοποιημένος όχι. Δεν θεοποιούσε ούτε πρόσωπα, ούτε καταστάσεις" (απάντηση σε ερώτηση του Αλέκου Καραπαναγοπούλου, από τη Ρίκα Αγαλλιανού-Καραγιάννη πρώην Σεγκοπούλου, που γνώρισε τον ποιητή κι έζησε στο περιβάλλον του).

ΤΑΜΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ
"Εκείνο που μου έκανε εντύπωση, ήταν ότι η ψυχή του Καβάφη κρατούσε χαμηλωμένο το φως της όπως η λάμπα του: ότι κι αν ο Καβάφης διατηρούσε κάτι μ' επιμέλεια στη σκιά, δεν ήταν το πρόσωπό του, αλλά η μορφή της ψυχής του" Κ. ΟΥΡΑΝΗΣ -
Ο ΣΕΞΟΥΑΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ -
Τούτη την ψυχή που με τόση επιμέλεια έκρυβε από την κοινωνική αποδοκιμασία και καταφρόνια, κατάφερε με ην ποιητική του ευαισθησία , να την εκφράσει καθαρά στην ποίησή του, να την ομολογήσει.

"κ' ήπια από δυνατά κρασιά, καθώς
που πίνουν οι ανδρείοι της ηδονής" ΕΠΗΓΑ

Κατάφερε να γίνει ο ανδρείος της ηδονής, όπως εκείνοι στο ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ. Αναγκάστηκε να ζει παράμερα και στη σκιά κρύβοντας τους ιδιαίτερους ερωτές του. Πάλευε με τον εαυτό του, για να ομολογήσει τ' ανομολόγητα.

"Εξευτελίσθη πλήρως. Μια ερωτική ροπή του
λίαν απαγορευμένη και περιφρονημένη
(έμφυτη μολοντούτο) υπήρκεν η αιτία:
ήταν η κοινωνία σεμνότυφη πολύ" ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ 1896

Τα "ΤΕΙΧΗ" που στη νεότητά του τα αισθάνθηκε ως φυλακή, έγιναν σιγά-σιγά ο φυσικός του χώρος. Τα αποδέχθηκε χωρίς ποτέ να τολμήσει να τα ρίξει, αλλά αντίθετα μέσα σ' αυτά οργάνωσε τη ζωή του. Αναζητούσε τις άνομες ηδονές και διψούσε αδιάκοπα γι αυτές. Μεταμόρφωσε τη σάρκα σε λόγο μεταφέροντας τα μηνύματά του από τον ομοφυλόφιλό του αισθησιασμό, σε υγιείς φιλοσοφημένες ιδέες, τις οποίες εμπέδωσε από το πλούσιο ιστορικό υλικό του ελληνικού και ελληνιστικού χώρου.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ
Αισθησιακός ποιητής, ερωτικός, ιστορικός, διαλεκτικός, ένας τεχνίτης του λόγου. ΄Ενας από τους σημαντικότερους της νεότερης ελληνικής ποίησης, δεν ήταν δυνατόν να μην αναγνωρισθεί και να μήν του δοθεί η θέση που του έχει δοθεί στο πάνθεον των πνευματικών ανθρώπων του τόπου. Για πολλούς μελετητές του ένας Ευρωπαίος Ποιητής, για άλλους ο μόνος ίσως που δημιούργησε θύελλες αντιφατικών και πολέμιων του έργου του. Κι όμως τελικά ίσως είναι ο μόνος που άσκησε τη "ΜΥΘΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟ" όπως την ονόμασε ο ELIOT, παράλληλα με τα έργα των σημαντικών ποιητών του εικοστού αιώνα. Η μεγάλη θέση που του έχει δοθεί στα ελληνικά γράμματα εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο, αν και η αναγνώριση έγινε κάπως αργά και μόνον μετά τον θάνατό του.

ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
Η ποίηση του Καβάφη είναι μια ποίηση δουλεμένη σκληρά. Απογυμνώνει τον στίχο από κάθε τι περιττό, τον σμιλεύει για να φωλιάσει το πάθος, η μουσικότητα κι ύστερα να γίνει εικόνα, ιδέα, πράξη ζωής. Στον λυρικό του λόγο υπάρχει ο πόνος, το παράπονο. Για να δημιουργήσει κανείς πρέπει να πονέσει πολύ. Ο ποιητής θα ζήσει τον προσωπικό του πόνο αλλά και τον πόνο του ελληνισμού. Ζήτησε να ψηλαφίσει τη μοίρα του (ελληνισμού) και τα κατάφερε. Ξαναζωντανεύει το παρελθόν και μέσα από αυτό δίνει ένα δικό του όραμα ζωής. Μέσα από την ποίησή του μιλάει για τη ζωή, για τον θάνατο. Μιλάει για την βία, για τη μέθη της εξουσίας, για την διάψευση των ελπίδων.
Έγραψε εκατόν- πενήντα-τέσσερα ποιήματα. Υπάρχουν βέβαια και τα πρώτα του νεανικά, τα οποία ο ίδιος τ' αποκύρηξε. Εκτός από τις διάφορες δημοσιεύσεις σε διάφορα περιοδικά, ο ίδιος ο ποιητής εξέδωσε μόνον ένα τυπωμένο φυλλάδιο το 1904 που περιείχε 14 ποιήματα. Το επανεξέδωσε το 1910 προσθέτωντας άλλα επτά. Η πρώτη πλήρης έκδοση έγινε το 1935 από το περιοδικό * ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΤΕΧΝΗ* με επιμέλεια της ΡΙΚΑΣ ΣΕΓΚΟΠΟΥΛΟΥ.
Σχεδόν όλη η ποίησή του είναι αποτέλεσμα μελέτης και γνώσης. Γνώριζε πολύ καλά την ευρωπαική λογοτεχνία κι έβλεπε τα νέα ρεύματα. Διάβασε ιστορία και μέσα εκεί τοποθέτησε το ξεχείλισμα της ψυχής του. Βλέπει τα πράγματα με την δική του σοφία. Βλέπει τους "ΕΦΙΑΛΤΕΣ" να καραδοκούν, χωρίς ποτέ ο ίδιος να εγκαταλείπει το Χρέος. ΄Ενα χρέος που παρόλο ότι οδηγεί στη συντριβή, εν τούτοις οδηγεί και στην ηθική δικαίωση.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΙΗΣΗ
Ο ποιητικός λόγος του Καβάφη δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεάσει τους ποιητές της νεότερης γενιάς. Πολλοί ήταν αυτοί που μαγεύτηκαν από τον λυρικό του λόγο και την ιστορική μνήμη που υπάρχει στα περισσότερα ποιήματά του. Ο Γ.Θ.ΒΑΦΟΠΟΥΛΟΣ, η ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ δέχονται τους πρώτους ερεθισμούς μιας καινούργιας ποιητικής. Πρώτες επιδράσεις στην αρχή, για να γίνουν γόνιμες συναντήσεις αργότερα, δίνοντας όμως το προσωπικό τους ύφος στην ποίηση. Ο ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΠΑΥΛΕΑΣ ο οποίος φέρνει έντονα σπέρματα του Καβαφικού λόγου στην ποίησή του και βέβαια ο ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, που από την πρώτη του ποιητική συλλογή, έχει συγγένεια με τα νοήματα, τις λέξεις αλλά και με την τεχνική της Καβαφικής ποίησης. Ο ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ με μια ζωή, παράλληλη μ' αυτή του Καβάφη "αντιγράφει ανώδυνα" κι επηρεάζεται έντονα από τον ποιητή. Είναι βέβαιο πως διανύουμε ακόμα και σήμερα σχεδόν ογδόντα χρόνια από τον θάνατό του την εποχή του Καβάφη.

Ομιλία Σοφίας Στρέζου στην ΠΕΛ

Μετά από μια συνειδητή αποχή από τούτο τον χώρο, βρίσκομαι σήμερα κοντά σας, όχι μόνον με την προσωπική μου ποίηση, αλλά και με μια συνέχεια της προσπάθειάς μου ως απαγγέλτρια.
Βέβαια σ' αυτά τα χρόνια πολλά πράγματα διαφοροποιήθηκαν μέσα μου, τόσο στον τρόπο γραφής, όσο και στον τρόπο απαγγελίας. ΄Αρχισα να καταλαβαίνω τι θέλω και τι πρέπει να δώσω μέσα στην ποίηση κι ακόμα να φρενάρω τους οραματισμούς και τους οίστρους μου και να τους υποτάσσω όσο μου είναι μπορετό, στους αδυσώπητους νόμους της ποίησης...
Τώρα άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι την αισθητική ποιητική μου συγκίνηση δεν την εξηγεί, δεν την ολοκληρώνει το ακατέργαστο αίσθημά μου αλλά θα πρέπει να διεγερθεί το σύνολο της συνείδησής μου. Πρέπει δηλαδή τούτη η συγκίνηση να με δονήσει να την αισθανθώ βαθιά ανθρώπινα "ξύν όλη τη ψυχή" κατά την Πλατωνική έκφραση.Πρέπει τα γεννήματα της καρδιάς μου, να απλώσουν και να καταλάβουν ολόκληρη την συνείδησή μου, να διοχετευθούν και να φτάσουν να ποτίσουν κυρίως το μυαλό μου. Να με νοτίσει η συγκίνησή τους όπως μουλιάζει το νερό το σφουγγάρι για να κατακτηθούν μετά από τον κυβερνήτη Νού. Ν' αλλάξει το αίμα μου την πορφυρή του βρύση και να γίνει θυμίαμα για να θυμιατίσει την ποίηση, ώστε να μεταστοιχειωθεί σε συγκινημένη σκέψη, να κατασταλάξει και να κρυσταλλωθεί σε δικά της ψελίσματα.

"κι ακούω το αίμα μου
π' αλλάζει μέσα του
την πορφυρή του βρύση
κι ακούω το αίμα μου
που γίνεται θυμίαμα
για να σε θυμιατίσει" ΠΑΛΑΜΑΣ

Τώρα αρχίζω να συνειδητοποιώ πόσο ολοκληρωτική αφοσίωση χρειάζεται, πόσο δύσκολη είναι τούτη η βάσανος και η προσπάθεια και πόσο αίμα και δάκρυ απαιτείται για να γίνουν όλες εκείνες οι απίθανες και απαραίτητες μεταλλαγές και μετουσιώσεις που δεν μπορούν να χωρέσουν σε τυπικά ψυχολογικά σχήματα και κανόνες. Πόσο βασανιστικό είναι οι Διονυσιακοί μου ενθουσιασμοί να αποδοθούν Απολλώνια με τον λόγο τον ποιητικό. Πόσο ξυπνή πρέπει να γράφω και να εξομολογούμαι τα όνειρά μου για να μεταπλαστεί η συναισθηματοποιημένη μου σκέψη όσο μου είναι μπορετό, σε εικόνα κρουστή και εποπτεύσιμη.
Τώρα αρχίζω να καταλαβαίνω πόσα από τ' ακριβά μου παιδιά - τα πρώτα μου ποιήματα - που κάποτε καμάρωνα γι' αυτά πρέπει με συντριβή ν' αποκηρύξω ή το λιγότερο να τα αναθεωρήσω. Να καθαρίσω το συναίσθημα από την συγκινησιακή μου θολούρα να το κάνω όσο μπορώ πιο αχνό και φωτεινό, στοχεύοντας σε όσο το δυνατό καθαρό στοχασμό μορφοποιημένο σε ζωντανές ποιητικές παραστάσεις.
Πόσο θα ήθελα να μπορούσα , να δυνηθώ, να τα καταφέρω κάποτε τα μύρια τα αλλόκοτα που με κατακλύζουν να τα αποστάξω κινούμενη ανάμεσα στο λογικό, στην πλαστική τέχνη και στη μουσική. Νοοποιημένο να δώσω το συναίσθημά μου να το σαρκώσω σε λέξεις με την τόσο πρωτόλειά μου ποίηση. Άλλωστε τώρα άρχισα να μαθαίνω πόσο δύσκολη είναι η τέχνη της ποίησης, πόσο δύσκολο είναι ν' ανέβεις το πρώτο σκαλί για να πολιτογραφηθείς στων Πνευματικών τη Χώρα, "εκεί όπου δεν γελάει κανένας κατεργάρης" όπως μας λέει ο Μεγάλος Αλεξανδρινός.
Κι έρχομαι στη δεύτερή μου προσπάθεια ως απαγγέλτρια. Τώρα είναι που άρχισα να μαθαίνω πως πρέπει να διαβάσω, να επιλέγω και να περπατώ μέσα σ' εκείνα μόνον τα ποιήματα που μ' αγγίζουν και που μπορώ να γευτώ, να δέχομαι την δημιουργική επικοινωνία μέσα από ένα βιβλίο, να ανακαλύπτω και να αποκαλύπτω στις σελίδες του τον καλύτερό μου εαυτό και ν' ακουμπάω ως εκεί μόνον που μπορώ σύμφωνα με τις δυνατότητές μου να φτάσω. Τώρα έμαθα και διδάχθηκα πως δεν μου είναι μπορετό ν' απαγγείλω ένα ποίημα αν δεν έχω ξεπεράσει τον μέσο επαρκή αναγνώστη του κι αν δεν έχω προχωρήσει στην ολική του κατάκτηση και αφομοίωση, τουλάχιστον να προσεγγίσω με τον δικό μου πόνο από κάποιες πλευρές την πολλαπλή του πολυεδρικότητα.
Τώρα έμαθα ότι η απαγγελία του έργου είναι μια του ερμηνεία, που στο βάθος είναι εννόηση του έργου, και ερμηνεία ποιήματος σημαίνει ότι καλούμαι εγώ η απαγγέλτρια με την δική μου εμπειρία να ξαναπλάσω το έργο μέσα στη δική μου συνείδηση και να γεμίσω, να χρωματίσω τα εκφραστικά του σχήματα με το περιεχόμενο της δικής μου ζωής.
Τώρα που νοιώθω το μέγεθος της ευθύνης απέναντι στον ποιητή να γίνω Εγώ το διάμεσό του με τον ακροατή, να κινήσω ελεύθερα την ερμηνευτική φαντασία μου αλλά χωρίς να ξεφύγω, μένοντας πάντα στο όριο της καμπύλης που σχεδιάστηκε ένα του συναίσθημα, το πλαίσιο κάποιου στοχασμού, το λεπτό διάγραμμα μιας ψυχικής του κατάστασης. Φυσικά θα πρέπει πρώτα Εγώ να εκκλησιαστώ, να ενθουσιαστώ στον Διονυσιακό παλμό της ποιητικής του τέχνης, για να μπορέσω να γίνω ο πρώτος κρίκος μετά τον ποιητή, να με κινήσει δηλαδή εκείνη η Θεία Δύναμη της Πέτρας όπως λέει ο Πλάτων, εκείνη η Θεία Δύναμη της Πέτρας του Ηρακλή ή μάλλον του Ευριπίδη σύμφωνα με τον μύθο. Ο Μεγάλος Μαγνήτης, η Θεία Μούσα που παίρνοντας την Δύναμη από τον πρώτο κρίκο του ποιητή να παρασύρω στην έλξη μου όλους τους εδώ κρίκους τους επαρκείς ακροατές τούτης της αίθουσας, σε μια αλυσίδα, σ' ένα χορό, να μπορέσω να θερμάνω, να διεγείρω την συναισθηματική δεκτικότητά τους για να γευθούμε ευφρόσυνα την ομορφιά της δημιουργίας του.
Πρέπει ο άξιος ερμηνευτής αφού και μόνον όταν έχει δεχθεί την ένθεη χάρη του ποιήματος σαν άλλος ιερέας σε έκσταση προσευχής να διέρχεται και να τελεί όλη την προεργασία την ιεροτελεστία του ποιήματος να μεταλαμβάνει με κατάνυξη πρώτος του Δείπνου του του Μυστικού της άχραντης κοινωνίας, για να μπορεί να μεταδώσει, να ερμηνεύσει, να κοινωνήσει το ακροατήριο τους Χρησμούς, το Μήνυμα, το Νόημα και την Ουσία του ποιήματος σαν πρώτος του Αρχαίου Χορού.

Ποίηση και ποιητής - Δοκίμιο

Στις μέρες μας που οι ποιητές περίσεψαν,μήπως θάπρεπε ν' αναλογιστούμε αν τελικά θα έπρεπε να συνεχίσουμε να γράφουμε ποίηση ή να σταματήσουμε για λίγο.
Να σταματήσουμε και να αφουγκρασθούμε ότι μέχρι σήμερα έχει ειπωθεί. Κι όταν καταφέρουμε να μελετήσουμε όλους αυτούς τους μεγάλους, ας αναρωτηθούμε. Τι παραπάνω έχει να δώσει η δική μας γραφή, που δεν έχει ως τώρα δωθεί;
Ξέρω και δικαιολογημένα ίσως κάποιος θα πει, "καλό κι όμορφο τ' αγνάντεμα από τις κορυφές του λόγου, μα υπάρχουν και οι πλαγιές με τις δικές τους ομορφιές, σε σκλαβώνουν, σε καθηλώνουν να τις δεις, χωρίς να μπορείς να τις προσπεράσεις". Με την καρδιά κι όχι με το νου, μπορείς να γευτείς αισθήσεις κι αρώματα που προκαλούν.
Ποίηση και Ποιητής.
Μια σχέση δυνατή π' αντέχει ακόμα να επιμένει, ν' αντιστέκεται σ' όλα εκείνα τα ρεύματα που την αποπροσανατολίζουν και την κατευθύνουν σε άλλες διαδρομές. Μια άφατη σχέση που διεκδικεί να υλοποιήσει τα δικά της οράματα δια βίου. Ενός βίου που δεν έχει να κάνει μ' αυτά που οι συνηθισμένοι άνθρωποι πράττουν, αλλά έναν εσωτερικό και σε ελάχιστους γνωστό. Τούτη τη σχέση προσπαθεί ο ποιητής να την ερμηνεύσει, να την αναλύσει. Δεν είναι εύκολο να εξηγήσει, τι είναι εκείνο που τον ωθεί, που τον πιέζει και τον πνίγει, γιατί θέλει να ελευθερωθεί, ν' απεγκλωβιστεί και να γεμίσει τις Λευκές Σελίδες με λέξεις, κατάλληλα δομημένες εκφράζοντας όσο αυτό είναι βέβαια μπορετό, την ουσία των γεγονότων που συγκλόνισαν τον εσωτερικό κόσμο του ποιητή. Γιατί ο Ποιητής γεγονότα και πράξεις και συναισθήματα καταγράφει, αφού τα φιλτράρει πρώτα, για να τα μεταδώσει ως αισθητική εμπειρία πλέον, στους άλλους.
Το συναίσθημα νοοποιείται και μετουσιώνεται σε Ποιητικό Λόγο. Αυτή η μετάπλαση των γεγονότων σε μια αξία αισθητική λυτρώνει τον Ποιητή. Υπάρχει η θέαση σ' ότι συνειδητά κι ασύνειδα συμβαίνει γύρω του, αν και κρατάει τον παλμό επίμονα στη μνήμη ως τη στιγμή που ο ίδιος θα θελήσει ν' αναπλάσει και ν' αναβιώσει χωρίς πλέον να υποφέρει. Τότε είναι που δημιουργεί. Τότε είναι που δίνει πνοή στις πολυχρησιμοποιημένες και λησμονημένες λέξεις για να συντελεσθεί η ανάταση της συγκινησιακής του ζωής. Τότε είναι που η ανάσα του ποιητή ενώνεται με την ανάσα του αναγνώστη και κοινωνούν μαζί την ουσία. Τόπος κοινός για όλους εκείνους που μπορούν να αισθανθούν τον ψυχικό καθαρμό.
Ο Ποιητής υψώνεται πέρα από στενά προσωπικά περιστατικά. Ανακαλυπτει και ταυτόχρονα κατακτά την εσωτερική του ελευθερία. Σαρκώνει σε λέξεις τα υψηλά του νοήματα για να μεταδώσει μια πνευματικά μεταστοιχειωμένη πραγματικότητα.
Ποίηση και Ποιητής .
Μ' έναν ποιητή που κρατάει τους μύθους και τις μαγείες, που ακολουθεί τα μονοπάτια της φαντασίας του, τα οράματά του, τα όνειρά του και τις φυγές του. Μια αέναη φυγή που τον καταδιώκει και καταδιώκεται. Άραγε γιατί ο ποιητής είναι ανάμεσα σ' όλους εκείνους ο πρώτος που τρέπεται κι ακολουθεί τα σημάδια μιας πορείας που σχεδόν ποτέ δεν γνωρίζει που ακριβώς τον οδηγούν. Γι' αυτόν υπάρχει το ένστικτο, η ενόραση και τ' Αστέρι. Ασύνειδα τα εμπιστεύεται και προχωρά. Δεν γνωρίζει την Ιθάκη κι αν πραγματικά αυτή υπάρχει, παρ΄όλα αυτά την αναζητά με ένταση και πάθος. Ζει την αγωνία αλλά και την προσμονή. Τον μεγάλο πόνο αλλά και τις υψηλές ανατάσεις.
Κάθε του εύρημα μια καινούργια στιγμή χαράς. Κάθε νέα κατάκτηση του δημιουργεί νέα άγνωστα που πρέπει να κατακτηθούν. Σκύβει και σκάβει μέσα του. Περιπολεί σε χίμαιρες σε κόσμους αθέατους κι απροσπέλαστους. Αγρυπνά, ανησυχεί, αρνείται, στοχάζεται, αιχμαλωτίζει κι αιχμαλωτίζεται στις κοινές συνειδήσεις της εποχής του. Γυμνάζει τις ικανότητές του, ασκεί το πνεύμα του με το βλέμμα στραμμένο στους μεγάλους. Σκύβει πάνω από αυτούς προσπαθώντας να οριοθετήσει τις δυνατότητές του. Καμιά φορά οι δυνατότητες μεγαλώνουν και τότε απομακρύνονται και τα όρια. Ανακαλύπτει πως υπάρχουν συγγένειες κι αρχίζει τότε ν' αποκαλύπτεται και να εξομολογείται μπροστά σ' αυτούς που μέχρι χθες φάνταζαν αδιαπέραστοι.
Ποίηση και Ποιητής.
Και η μεν ποίηση να κατορθώνει να επιζεί με τον ποιητή, ο δε ποιητής να επιζεί με την ποίηση. Ο ίδιος δεν διαλέγει την μοίρα εκείνη τον διαλέγει. Τι κι αν διαπιστώνει πως υπάρχει έλλειψη ανταπρόκρισης ανάμεσα στο κοινό και το έργο του. Αυτός προχωρά μόνος σ' έρημα τοπία. Δεν ακολουθεί τους γνωστούς και πεπατημένους δρόμους μόνο και μόνο για να χαιδέψει τις αισθήσεις των ακροατών. Ακολουθεί το δικό του όραμα την δική του πραγματικότητα. Ανεπιδίωκτα βαδίζει προς τα σύνορα των ονείρων του με το άσπρο χαρτί να γεμίζει λέξεις. Άλλοτε απλές πολυχρησιμοποιημένες, ξεφτισμένες ή πλάθοντασ καινούργιες. Δίνει πνοή απ' την πνοή του, τις ανασταίνει και τότε εκείνες αποκτούν μιαν άλλη διάσταση. Γίνονται σύμβολα... τυφλές ελπίδες ποίησης.
Μόνος καθώς είναι προσπαθεί να συνδέσει την ιδέα με την πραγματικότητα κι αυτό κατά προσέγγιση μόνο μπορεί να πραγματοποιηθεί. ΄Ισως γιατί όταν η προσέγγιση κατορθώσει να γίνει κτήση, αισθάνεται πως ανεβαίνει σε υψηλότερες αναβαθμίσεις κι αναβαθμίσεις αυτές έχουν περισσότερη μοναξιά. Ανικανοποίητος όπως πάντα κινείται διαρκώς προς νέες κατευθύνσεις. ΄Οσο καλά γνωρίζει την απεραντοσύνη των πόθων του άλλο τόσο καλά γνωρίζει πως είναι δεμένος με την πραγματικότητα. Η ασίγαστη και ανειρήνευτη συνείδησή του έχει επίγνωση την Φαουστική Τραγωδία που είναι και δική του. "Κανένας Παράδεισος δεν κατορθώνει να του σβήσει τον πόθο για έναν άλλο ωραιότερο Παράδεισο". Για να φθάσει όμως ν' αγναντεύσει τον κόσμο από νέες κορυφές ακολουθεί τα μονοπάτια του πόνου. Ματώνει μα μόνον μέσα από τον πόνο μπορεί να δημιουργεί. Η πεσιμιστική κοσμοθεωρία είναι γι' αυτόν ανάγκη και πίστη. Γιατί κι όταν ακόμα δεν είναι δυστυχής δημιουργεί μια τέτοια κατάσταση εντός του, που του επιτρέπει αναπλάθοντάς την, να γεύεται τον ηδονισμό της οδύνης του πόνου. Βαθειά μέσα του η ψυχή σπαράσεται. Κι όμως τούτος ο σπαραγμός είναι που θα κάνει τα ρόδα της ποίησης ν' ανθίσουν. Γιατί ο Ποιητής είναι ο αιώνια βαθύτατα και ανίατα δυστυχής. Ο ηθικός του πόνος είναι ο μοναδικός δρόμος προς την αυτογνωσία, "ο μεγάλος Δάσκαλος του Φιλοσοφείν" . Μόνο μέσα από κει συντελείται η κάθαρση της ψυχής και γίνεται τραγούδι. Μέσα από κει λυτρώνεται κι κι ενώνει τις γέφυρες που τον συνδέουν με την περιφέρεια της καθημερινότητας.
Και πόσο μεγάλη η ευτυχία του, όταν το έργο του βρει επαρκείς αναγνώστες, όταν αποκτήσει καθολικότητα που μπορεί να είχε σαν αφετηρία τον ίδιο, μα τούτη τη στιγμή δεν του ανήκει. Ανήκει στον κόσμο που μπορεί και κοινωνεί από τα δικά του παθήματα και που είναι παθήματα του κόσμου όλου.
Ποίηση και Ποιητής.
Ίσως λόγια μεγάλα, με υπερβολές, λόγια δροσάτα μ' ατελείωτα ταξίδια ως τις παρυφές του νου και της καρδιάς. Ο Ποιητής κοιτάζει μπροστά. Πρώτα το άνθος κι ύστερα ο καρπός. Ότι φοβάται να δει, θα ρθει μέσα από την ποίηση για να το δει. Ένας γλυκός κι απέραντα ευγενικός ουρανός θ' αγγαλιάσει όλα εκείνα τα καρφιά που στην ψυχή του καρφώθηκαν. Το κόκκινο θα γίνει πηγή, για να ξεδιψούν κάθε φορά της ποίησης οι διψασμένοι.
Ποίηση μου χρωστάς...
Ποίηση σου χρωστώ;...