ΜΑΡΩ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ – SOS (Save Our Souls)

Πολλές φορές η ζωή διηγείται ιστορίες που χάνονται μέσα στην ίδια την ζωή, εκτός αν… εκτός αν κάποιο χέρι τις τραβήξει, από το πλήθος των ιστοριών κι ευλαβικά τις καταγράψει. Αυτό ακριβώς κάνει η Μάρω Λεονάρδου, στο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2012 από την ΑΝΕΜΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ, με τίτλο, «SOS (Save Our Souls)», που πάει να πει, Σώστε τις ψυχές μας.

Η γραφή συνδυάζει την απλότητα της αφήγησης, με την αντικειμενική διάσταση ενός δημοσιογραφικού ρεπορτάζ. Η συγγραφέας γίνεται η εξομολόγος της εύθραυστης ψυχής ενός ανθρώπου που έζησε και πέρασε πολλά. Περιγράφει τις λειτουργίες βιωματικών αναπολήσεων, που επιτακτικά επιθυμούν να διασωθούν στον χρόνο. Για να διακοπεί η ροή του και να σταματήσει σε εκείνα μόνον τα γεγονότα και τα περιστατικά που συγκλόνισαν το προσωπικό του σύμπαν. 

Σε τούτη την αφηγηματική οι μνήμες, πότε γίνονται εφιαλτικές και πότε αναδεικνύουν τα θραύσματα μιας σπαραχτικής ζωής στους τεμαχισμούς του βιωμένου του γίγνεσθαι. Ψυχικός πόνος, συντριβή, εφιάλτες, ερείπια και το πολύ του θανάτου, γράφονται ρεαλιστικά, αναδύοντας τη συναισθηματική φόρτιση του πρωταγωνιστή. Απλά, χωρίς υστερίες και μελοδραματισμούς, γίνεται ακατάσχετη η ροή των βιωμάτων και των εμπειριών, αποτυπώνοντας την πραγματικότητα στην ιστορική διαδρομή του αφηγητή. Αποκαλύπτει την δυστυχία, τον πόνο, την ερήμωση αλλά και τις σύντομες χαρές που την ζήση του συνόδευσαν. Κι όλα εκείνα που από το παρελθόν επανέρχονται, αγωνιά να τα μεταμορφώσει, σε όνειρα και ελπίδα για το μέλλον. 

Εποχές που τον σημάδεψαν, θα τον ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή του. Είναι τα ίχνη, τα στίγματα που άφησε καθώς προχωρούσε,  προσανατολισμένος σε μια κοινωνία που δεχόταν ή απέρριπτε τις επιλογές του. Η συγγραφέας θα τις αξιοποιήσει συμφιλιώνοντας διαδρομές που κρατούν αφυπνισμένες τις αισθήσεις του. Θα γράψει με ευθύνη, την γήινη πραγματικότητα του ανθρώπου, που της εμπιστεύθηκε τη ζωή του. Την ανακαλύπτει βήμα-βήμα στις διαστάσεις του χρόνου. Δίνει μορφή στα λόγια, δαμάζοντας τον λόγο με δημοσιογραφική εμπειρία . Δεν επεμβαίνει, αν και συμπληρώνει ή τροποποιεί ονόματα και ρόλους για να αποκρυφτεί σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας η πραγματική ταυτότητα του ήρωά της. Επιθυμεί να τον προστατέψει. Άλλωστε σημασία έχει το αληθινό της ιστορίας κι όχι η ταυτοποίηση των πρόσωπων που εμπλέκονται σ’ αυτήν. Η Μάρω Λεονάρδου γίνεται ο μοχλός που κινεί τα νήματα μιας ιστορίας ανάμεσα σε άλλες, που όμως με την καταγραφή οι δομές της αντανακλούν το νόημα της περιήγησης στα αγγίγματα.

Υστερόγραφα μιας ζωής στην αληθινή παραμυθία των εξομολογήσεων. Γιατί αναπόδραστη η μοίρα του καθενός, χωρίς εξόδους διαφυγής, συμβιώνοντας αρμονικά με κείνα που του επιφύλαξε. Η Μάρω Λεονάρδου με μαεστρία αξιοποιεί τις παραμέτρους τοποθετώντας τις σε σχήματα πεζογραφικά στη γεωγραφία του λόγου. Με ακριβοδίκαιη συνέπεια περιγράφει, θεματοποιεί τις ενότητες, φανερώνοντας άλλοτε τις ακαριαίες εκρήξεις των συναισθημάτων κι άλλοτε τις μειλίχιες πράξεις των φόβων. Με λέξεις μεστές, καλοζυγιασμένες ενδίδει στους αναστεναγμούς της χαρά και της λύπης, για να αναδυθεί η ραγισμένη αξιοπρέπεια των αισθημάτων. Γιατί η ίδια η ζωή πρέπει να θριαμβεύσει του πόνου, πατώντας γλυκά πάνω στη νοσταλγία, εκείνων που πρέπει να γραφτούν με το ανεξίτηλο της μελάνης της. Με λόγια απλά χωρίς συμβολισμούς και ρητορικές, αναδεικνύεται λυρικά το βιωμένο όνειρο του αφηγητή στη συγκατοίκηση με το παρελθόν και το παρόν του.

Μια κριτική επισκόπηση, απαλλαγμένη από τους εν βρασμώ αναθυμιάσεις του παρελθόντος, νοσταλγικά επιστρέφουν με όρους γλυκιάς αφήγησης. Ευλαβικά συντηρήθηκαν όλα, εποπτεύοντας μαρτυρίες και μνήμες, αφουγκραζόμενος  τους βηματισμούς στα κινούμενα νήματα της ζωής του. Κι όταν το πεπρωμένο αλλάζει βήματα και προορισμούς ο ήρωας παραμένει, ελπίζοντας στη φυσική αναδάσωση της ζωής με νέους βλαστούς να βλασταίνουν τους καρπούς της εξέλιξης, με την αγωνία της καρποφορίας και της τύχης, που η μοίρα επιφυλάσσει. Τότε η μνήμη γίνεται το ελιξίριο βιωμένων αποσταγμάτων στην αδιάλειπτη επανίδρυση της ζωής.  

Μέσα από την σοφία του πόνου, ανασυντάσσεται η μεταβλητή ζωή του ήρωα. Λυτρωτικά ελευθερώνονται οι λύπες, μετασχηματίζοντας την αποσύνθεση των πολλαπλών και ποικιλόμορφων αναμνήσεων. Οι ψυχές δένονται ακόμα κι όταν ταξιδεύουν, όταν χωρίζουν ή οριστικά και αμετάκλητα φεύγουν. Η καρδιά και το μυαλό οργανώνουν τη συντήρηση εκείνων που η ανάγκη ή μοίρα ορίζουν. Μ’ ένα πόθο κρυφό αγρυπνούν. Να μη χαθεί τίποτε από όλα εκείνα που βαραίνουν την υγρή φυλακή μιας ψυχής που φωνάζει SOS (Save Our Souls-Σώστε τις ψυχές μας), σε εκείνους που μπορούν να τις καταγράψουν, σπάζοντας την αλυσίδα της ανυπαρξίας. 

Η συγγραφέας μ’ αυτό της το πόνημα, κατάφερε να σπάσει τους κρίκους της άγνοιας και να φέρει ως εμάς τους νοηματικούς συσχετισμούς μιας αληθινής ιστορίας, στην ανωνυμία του χρόνου, που γίνεται υπαρκτή.

Απόσπασμα:

«Ίσως Τελικά η μουσική, ο έρωτας και η τέχνη γενικότερα, είναι πράγματι ο δρόμος που οδηγεί στα μυστικά των θεών, εκείνα τα μυστικά που κράτησαν καλά φυλαγμένα, από εμάς, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας, χωρίς να ξέρουμε τελικά ούτε από πού ερχόμαστε, ούτε που πάμε».